Krotoszyn
Idea projektu
Projekt w obecnej formie realizowany jest w kilku podstawowych kierunkach. Pierwszym z nich jest stała kontrola sytuacji pasażerskiego transportu kolejowego w regionie. Przeprowadzane są badania frekwencji we wszystkich pociągach kursujących przez Krotoszyn, dzięki czemu samorządy lokalne mają bieżący obraz sytuacji związanej z ilościową oraz jakościową ofertą połączeń dostępnych dla pasażerów regionu. Drugim elementem współpracy jest monitorowanie zmian w ofercie regionalnych połączeń kolejowych - od doraźnych zmian związanych z chwilowymi remontami torowisk, sytuacjami awaryjnymi - zazwyczaj nie wpływającymi znacząco na bieżącą jakość oferty, do planowanych zmian w rozkładzie jazdy, wprowadzanych zazwyczaj w grudniu wraz ze zmianą rocznego rozkładu jazdy w całym kraju. Należy zwrócić uwagę, iż odpowiednio wczesna analiza projektowanych zmian w rozkładzie połączona z konsultacjami merytorycznymi pozwala samorządom lokalnym na prowadzenie konstruktywnego dialogu z organizatorem regionalnych przewozów pasażerskich na terenie województwa. Trzecim elementem rozwijanym szczególnie w ostatnim roku wspólnego projektu jest promocja osobowego połączenia kolejowego w bezpośredniej relacji łączącej Poznań i Wrocław przez Krotoszyn. Należy zwrócić uwagę, iż trasa ta jest alternatywna dla głównego ciągu komunikacyjnego łączącego te dwie stolice regionów zachodniej Polski. Podjęte wspólnie działania mające na celu utworzenie i rozwijanie połączeń bezpośrednich pozwalają podnieść rentowność pociągów regionalnych na liniach kolejowych w okolicy Krotoszyna, dzięki podróżnym korzystającym z połączenia w relacjach tranzytowych przez Krotoszyn. Utworzenie połączeń bezpośrednich Poznań - Krotoszyn - Wrocław oraz wydanie materiałów promocyjnych w formie folderów i plakatów zawierających rozkłady jazdy pociągów pozwoliły dodatkowo wprowadzić do realizowanego projektu element promocji atrakcji turystycznych regionu Krotoszyna.
Uczestnicy
Współpraca z samorządami powiatu krotoszyńskiego oraz gmin położonych na jego terenie rozpoczęła się w 2005 roku i jest kontynuowana do tej pory. Podstawowe założenia przyjęte w ramach projektu realizowanego pod nazwą “Koordynatora Komunikacji Kolejowej w powiecie krotoszyńskim” to merytoryczne wsparcie w działaniach samorządów lokalnych na rzecz utrzymania i rozwoju komunikacji kolejowej na terenie powiatu krotoszyńskiego - a zatem na liniach kolejowych przebiegających przez węzeł krotoszyński tj. Leszno - Krotoszyn - Ostrów Wielkopolski i Poznań - Jarocin - Krotoszyn - Oleśnica - Wrocław. Początki współpracy związane są z okresem częstych korekt rozkładu jazdy, likwidacji kolejnych połączeń regionalnych, ograniczania terminów kursowania pociągów. W 2009 roku w projekcie brały udział samorządy reprezentujące powiat krotoszyński oraz 4 gminy położone na jego terenie.
Realizacja przyjętych planów
W ramach działań w projekcie koordynacji komunikacji kolejowej dla samorządów powiatu krotoszyńskiego Instytut Rozwoju i Promocji Kolei przeprowadził w 2009 roku dwie serie badań frekwencji we wszystkich pociągach regionalnych kursujących przez teren powiatu krotoszyńskiego. Przeprowadzono analizę oferty połączeń kolejowych, przygotowano wnioski dla samorządów, przygotowano oraz zaprezentowano do konsultacji, po których wydrukowano i wprowadzono do dystrybucji 10 tysięcy sztuk folderów z rozkładem jazdy pociągów na trasie Poznań - Jarocin - Krotoszyn - Oleśnica - Wrocław. Folder oprócz informacji związanych z połączeniami kolejowymi zawierał dodatkowo informacje praktyczne, a także opis wraz ze zdjęciami atrakcji turystycznych poszczególnych miejscowości położonych na terenie powiatu krotoszyńskiego, szczególnie na terenie gmin - uczestników projektu. Foldery trafiły do dystrybucji na stacjach kolejowych wzdłuż trasy pociągów, do punktów informacji turystycznej i biur turystycznych w Poznaniu, Jarocinie, Krotoszynie, Oleśnicy i Wrocławiu, a także do około 50 instytucji publicznych (takich jak szkoły, urzędy, biblioteki, itp.) oraz do pensjonatów i hoteli. Blisko połowa folderów trafiła bezpośrednio do pasażerów korzystających już z usług kolei.
W ramach działań promocyjnych przygotowano także projekt plakatu reklamującego bezpośrednie połączenia kolejowe z Poznania do Wrocławia przez Krotoszyn. Ich wprowadzenie do dystrybucji (na słupach ogłoszeniowych, w gablotach instytucji publicznych, domów kultury, szkół i innych miejsc o dużej wymianie potencjalnych podróżnych) zostało zaplanowane na styczeń 2010 roku, tj. po wprowadzeniu i ustabilizowaniu nowej edycji rozkładu jazdy pociągów.
Niepokojąco słabe wyniki analiz
W 2009 roku przeprowadzono dwie serie badań frekwencji we wszystkich pociągach osobowych na liniach Leszno - Ostrów Wielkopolski oraz Jarocin - Krotoszyn - Oleśnica. Badania odbywały się na przełomie lutego i marca oraz sierpnia i września. Zimowo - wiosenne badania dotyczyły szkolnego okresu szczytowego przewozów, natomiast letnie związane były ze szczytem komunikacyjnym powrotów wakacyjnych i początku roku szkolnego w szkołach. W badaniach brała udział grupa czterech doświadczonych ankieterów, wykonujących badania przynajmniej od trzech lat. Za każdym razem zebrane wyniki były poddawane analizie. Należy zauważyć stagnację przewozów pasażer-skich na linii kolejowej Leszno - Ostrów Wielkopolski zarówno względem poprzednich lat, jak i w porów-naniu badań zimowo-wiosennych do letnich. Niepokojącym sygnałem jest znaczny spadek ilości podróżnych w pociągach na linii Poznań - Krotoszyn - Oleśnica - Wrocław, co z całą pewnością jest spowodowane faktem letniego wyłączenia z ruchu kolejowego odcinka pomiędzy Krotoszynem a Miliczem na okres kwartału (z powodu remontu mostu) i zastąpieniu pociągów na tym odcinku autobusową komunikacją zastępczą. Brak bezpośrednich połączeń spowodował drastyczne zmniejszenie frekwencji podróżnych na odcinku Krotoszyn - Oleśnica do średniego zapełnienia poniżej 20 osób na pociąg (szczegółowe wyniki badań frekwencji przekazano zainteresowanym samorządom w formie elektronicznej).
Problemy zanotowane w trakcie analizy sytuacji transportu kolejowego w Krotoszynie niestety są na podobnym poziomie jak w roku poprzednim - do największych należą wydłużający się czas jazdy poszczególnych pociągów spowodowany złym stanem infrastruktury kolejowej, brak lub niedostateczne skomunikowanie pociągów na stacjach węzłowych i zdegradowanie linii kolejowej Leszno – Krotoszyn – Ostrów Wielkopolski do roli lokalnej poprzez likwidację pociągów w dłuższych relacjach bezpośrednich np. do Łodzi czy Zielonej Góry oraz pociągów dalekobieżnych do Warszawy, podobnie w przypadku linii Poznań - Wrocław - pociągów do Gdyni i Wrocławia.
Co dalej z koleją?
Kolejna edycja rozkładu jazdy pociągów 2009/2010 wprowadzana w drugą niedzielę grudnia tj. 13 grudnia 2009 roku przynosi znaczące zmiany w organizacji kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich. Jest to pierwsza edycja rozkładu, w której lokalne przewozy kolejowe będą realizowane przez przewoźnika będącego własnością samorządu wojewódzkiego. Spółka PKP Przewozy Regionalne została przekazana na mocy ustawy na własność 16 województw. Rozbieżne interesy poszczególnych samorządów wojewódzkich powodują, iż linie kolejowe przebiegające przez granice województw (takie jak Oleśnica - Krotoszyn) mogą być zagrożone chęcią ograniczenia przewozów kolejowych na terenach peryferyjnych poszczególnych województw z tak zwanych powodów ekonomicznych. Rozpoczyna się zatem kolejny etap batalii o utrzymanie i rozwój kolei - między innymi także w regionie Krotoszyna.